Son zamanlarda geliştirilen yeni tedavi yöntemleri ile gebelikte başarı oranlarının arttığını belirtiyor uzmanlar. Tüp bebek tedavisi sürecinde anne ve baba adaylarının da bazı kurallara dikkat etmeleri büyük önem taşıyor.
Anne olmayı kolaylaştıran önlemler
Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan kişiler günümüzde başarıyla gerçekleştirilen tüp bebek tedavisi sayesinde anne ve baba olabilmenin mutluluğunu doyasıya yaşayabiliyor. Tüp bebek tedavisinde genellikle; çeşitli ilaçlarla kadının yumurtaları geliştiriliyor, bu yumurtalar toplanıyor ve erkekten alınan sperm ile laboratuvar ortamında döllenme sağlanarak elde edilen embriyonun rahim içine verilmesi şeklinde uygulanıyor. Tüp bebek tedavisi kişinin yaşına, kilosuna, yumurtalık rezervine, mevcut hastalıklarına, eğer varsa daha önceki tüp bebek denemelerinde kullanılan yönteme ve daha birçok farklı parametreye göre kişiye özel olarak şekillendiriliyor.
Peki tüp bebek tedavisi için hangi çiftler uygun?
Erkeklerde semen analizinde sperm bulunamaması, geçirilmiş enfeksiyon, genetik problemler, kanser nedeniyle radyoterapi / kemoterapi öyküsü gibi sperm kalitesini, sayısını olumsuz etkileyen veya erkekte boşalma problemi gibi birçok farklı nedende tüp bebek tedavisi denenebilmektedir.
Kadınlarda ise vajinismus gibi ilişkiye engel durumlarda, geçirilmiş operasyon, enfeksiyon gibi tüplerin tıkanmasına yol açan ve dolayısıyla yumurta hücresi ve spermin bir araya doğal yolla gelemedikleri durumlarda, polikistik over hastalığı gibi yumurtlama problemlerinde, açıklanamayan infertilitesi olanlarda, çikolata kisti gibi tüplerin fonksiyonunu ve yumurtalık rezervini olumsuz etkileyebilecek endometriozisi olanlarda, 38 yaş üstü kadınlarda, erken yumurtalık yaşlanma riski olan yumurtalık rezerv tehdidi olanlarda, ileri kadın yaşı nedeniyle yumurta hücrelerinin sayı ve kalitesini olumsuz etkileyen durumlarda, embriyolara genetik tanı yapmanın gerektiği durumlarda tüp bebek tedavisi tercih edilebilmektedir.
Kişiye özel planlama gerekiyor
Genel olarak tüp bebek tedavisinin standart protokolleri vardır. Kullanılan ilaçlar ve tedavi süresi kişiye özel olarak uygulanır.
Çoğunlukla tedaviye menstrual döngünün ilk günleri başlanır. Kişinin yaşına, folikül sayısına, hormon seviyelerine göre yumurta geliştirici ilacın dozu belirlenir. Kişiden kişiye değişse de yaklaşık 8-12 gün arası bu ilaçlar ile yumurtalıklarda bulunan yumurta hücrelerinin gelişimi uyarılarak kontrollü bir şekilde gelişmeleri sağlanır. Bu süreçte 2-3 günde bir hastanın yumurtalık gelişimi ultrason ile takip edilir. Foliküller belli bir boyuta ulaştığı zaman yumurtlamayı sağlayacak bir ilaç uygulanır. 34-36 saat sonra ise yumurta toplama işlemi yapılır.
Yumurta toplama işlemi anestezi ile, vajinal yoldan ultrason eşliğinde yapılan ağrısız bir işlemdir. Yumurtalar laboratuvar ortamında sperm ile bir araya getirilir. Döllenme sonrasında ise embriyolar, rahim içine yerleştirilir. Embriyo transferinden 12 gün sonra kanda hamilelik var mı diye bakılır.
Tüp bebek sürecinde dikkat edilmesi gerekenler
Tüp bebek tedavisine başlamadan önce çift, sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemelidir. Dolayısıyla sağlıklı ve dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve kaliteli uyku bu dönemde önemlidir.
Özellikle sigara kullanımı hem yumurtalıklara hem spermlere zararlı etkisi nedeniyle tedaviden 2-3 ay önce kesilmelidir.
Kişi fazla kiloları varsa bu dönemde vermeli ve ideal kilosuna ulaşmalıdır. Fazla kilo başarı şansını düşürebildiği gibi olası bir gebelikte de gebeliğin problemli geçme riskini artırmaktadır.
Tedavi başladığı zaman ağır sporlardan kaçınmakta fayda vardır. Bu dönemde yürüyüş yapılması en uygun egzersizdir.
Yumurta toplama işlemi öncesinde, tedavi döneminde ve transfer sonrası cinsel birliktelik olmamalıdır.
Bu süreçte hekimin yazdığı ilaçları aksatmadan kullanmak önemlidir.
Kısırlık sorunu yaşayan kadınlar kanser hastalarıyla aynı anksiyete ve depresyon düzeyine sahiptir. Mindfulness, çocuk sahibi olmakta geciken çiftlerde oluşan, stresi azaltır. Çok da faydalı bir yöntemdir. Bu yöntemi kullananlarda gebeliğe giden yol kısalmakta olup, başarı oranları artmaktadır.